Hammurabi, Babil hanedanlığının 6. kralı.. Başa geçtikten sonra Sümer ve Akadları da kendisine bağlayıp Babil'in imparatorluk olmasını sağlamış.. Yani aslında Babil imparatorluğunun ilk kralı kendisi. Ülkeyi M.Ö. 1793-1750 yılları arasında yönetmiş. Ülke M.Ö.1770 yılı civarında mezopotamya topraklarında, Fırat ve Dicle nehirleri arasında, kuzeyde Ninova'ya kadar uzanmış..
Hammurabi kanunları tarihin yazıya geçirilen ilk kanunlarından.. Kral Hammurabi, kendisine bu kanunları yazdıranın güneş tanrısı Şamaş'ın olduğunu söylemiş, bu yüzden de kanunlar kralın sözü değil 'Tanrı'nın Sözü' olarak kabul edilmiş. 2 metre yükseklikte bir taşa çivi yazısıyla Akadça yazılan kanunlar, Babil'in koruyucu Tanrısı Marduk adına yapılan Esagile tapınağına dikilmiş. Kanunlar toplam 282 maddeden oluşmakta ama 30 maddesi (66-99) okunamıyor. 13 sayısı uğursuz sayıldığı için de 13. maddesi yok... Osmanlı Devletinin son dönemlerinde 1901 yılında kanunlar Fransa Louvre müzesine kaldırılmış..
Hukuk devleti anlayışının ilk defa tarihe geçirilmesine vesile olan bu kanunlar, çok sert olmasına karşın toplumun tüm kesimlerinin haklarını teminat altına almasıyla insan hakları açısından çok önemli bir adım olarak görülmekte...
Bu yasalara göre ülke 3 ana sınıfa ayrılmış;
1-avilum (üstün, asil insan)
2- meşkenum (orta sıradan insan)
3- vardum (köle)
Yaralama olaylarında şiddet avilum’a yönelikse suçlu daha sert bir biçimde, meşkenum’a yönelikse normal, vardum’a yönelikse çok hafif olarak cezalandırılırmış. Suçu işleyen avilum ise daha çok ağır tazminat cezalarına çarptırılır, meşkenum ve vardum ise idam, hapis veya ağır dayak cezalarına maruz kalır imiş..
Kral Hammurabi ülkesinin sistemleşmesi için çok uğraşmış. Hakimiyetindeki toprakları merkezi sistem ile yönetmiş. Belediye sistemi ilk onun zamanında kurulmuş ülkesinde. Belediye reisi, merkezi sistem ile kral tarafından atanıyormuş. Şehirler mahalle, sokak, ev numarası olarak ayrılmış; böylece ilk kez kurulan posta teşkilatı ile yazışmalar doğru adrese gidebiliyormuş.. İrandan getirdiği polis teşkilatı da onun döneminde uygulamaya konulmuş.. Kurduğu sistemin günümüze benzerliği sizin de dikkatinizi çekmiştir zannediyorum..
Hammurabi kanunların yanı sıra mimariye de çok önem vermiş. Onun döneminde ülkede çok önemli mimari yapılar inşa edilmiş; ki Babil Kulesi ve Babilin Asma Bahçeleri günümüzde bu durumun bilinen örnekleri...
Hammurabi ayrıca erkeklerin varis olabileceği mutlak monarşinin de mimarı..
Kral Hammurabi ile ilgili bilgiler genel olarak bu şekilde. Hammurabi kanunlarının bazıları ise şöyle;
-Bir hırsız duvar delerek bir eve girmişse, o deliğin önünde ölümle cezalandırılır ve gömülür.
-Bir evde yangın çıkar ve oraya yangını söndürmeye gelen bir kimse evin sahibinin malında göz gezdirip evin sahibinin malını alırsa, kendisi de aynı ateşe atılır.
-Adam kendisine bir çocuk veren karısından ya da kendisine bir çocuk veren kadından ayrılmak isterse, o zaman karısına çeyizini geri verir ve çocuklarına baksın diye tarlanın, bahçenin ve malların bir kısmının kullanım hakkını verir. Çocuklarını büyüttüğü zaman çocuklara verilenlerden bir parça, oğlanınkine eşit olan bir parça da ona verilir. Ondan sonra kalbinin erkeği ile evlenebilir.
-Bir adam bir kadın alır da bu kadın ona bir kadın hizmetçi verirse ve çocuklarına bakarsa; ancak, buna rağmen adam başka bir kadın almak isterse ona izin verilmez; bu adam ikinci bir kadın alamaz.
-Bir adam bir çocuğu evlatlık alır ve oğlu olarak ona ismini verirse ve onu besleyip büyütürse, büyümüş bu çocuk bir daha geri istenemez.
-Bir adam başka bir kişinin özgürlüğünü kısıtlayacak hareket ederse aynı ceza ona verilir.
-Bir kişi hırsızlık yapsa eli kesilir , tecavüz etse ölüm cezası ya da erkeklikten men edilir.
-Babasını döven evladın iki eli kesilir.
-Bir adamın gözünü çıkaranın gözü çıkarılır
-Birisini suçlayan ispata mecburdur.İspat edemezse ölüm cezasına çarptırılır.
-Bir tapınakta veya hükümdar hazinesinde hırsızlık yapan ölümle cezalandırılır.
Selametle..
