OSMANLIYA ÇEYİZİYLE GİDEN TÜRK HATUN: DEVLET ŞAH HATUN

nerde bir tarih dersi varsa muhakkak bahsi geçer devlet şah hatunun, lakin ismi hiç bilinmez. osmanlı kütahya, tavşanlı,  emet ve simavı yıldırım beyazıt ve germiyanoğulları beyinin kızının evlenmesiyle topraklarına, çeyiz yoluyla katmıştır. evet bu cümleyi az buçuk bir yerlerde tarih dersi görmüş her Türk genci bilir. peki kimdir bu çeyizi toprak olan germiyanoğlu prenses?

pek az bilinse de bu hatunun adı devlet şahdır. çok eskiden bir yerlerde okuduğumu hatırladığım kadarıyla da diğer bir ismi ayşe devlet şah hatundur.. yıldırım beyazıt ın 3 eşinden biridir. (diğer eşleri ise sırp kralının kızı olivera despina hatun ile aydınoğulları beyinin kızı hafsa hatundur. başka eşlerinin olduğunu yazan yerler var lakin ben 3 olduğunu daha gerçekçi buldum.)

ekseriyetin de bildiği gibi osmanlı hanedanının soyu osman gazinin, Peygamber Efendimiz(sav) soyundan gelen şeyh edebalinin kızıyla evlenmesi münasebeti ile Peygamber Efendimiz(sav) e dayanmaktadır. yani kutlu bir soydur. devlet şah hatun da, hz. mevlana nın oğlu sultan veled in kızı mutahhare hatun ile germiyan beyi süleyman şah ın kızıdır. yani o da hz. mevlana nın soyundan gelmekte, kutlu bir soya mensup olmaktadır..

tam olarak bilmesem de okuduğum şeylerden anladığım kadarıyla germiyanoğlu beyinin aile efradına şah ismi ekleniyormuş o zamanlar, zira nerde bahsedilse o aileden olanlardan şah olarak bahsedilmekte.. devlet şah hatunun ismindeki şah da burdan gelmekte sanırım.

bu konuyu okurken bazı yerlerde yıldırım beyazıtın germiyanoğullarından aldığı bir de 'devlet hatun'dan bahsediliyor ve yıldırım beyazıttan sonra tahta geçen sultan mehmet çelebinin de onun oğlu olduğu yazıyor. devlet şah hatunun ise yalnız musa çelebi ve mustafa çelebi olarak 2 oğlu olduğu yazıyor.(çok daha başka isimler yazan yerler de var) yani bazı yerlerde böyle ama bazı yerlerde, ki buralar daha kuvvetli yerler, mehmet çelebinin annesinin devlet şah hatun olduğu yazmakta..

şöyle ki; çelebi lakabı o zamanlar hz. mevlana nın torunlarına verilen bir lakapmış ve germiyanoğullarında da ,bahsedilen, hz. mevlana nın tek bir torunu var; o da devlet şah hatun.. ki aynı annenin iki kızına da 'devlet' ismini verip, iki kızını da aynı anda aynı damatla evlendirmesi bana pek akla yatkın gelmedi.. yani kuvvetle muhtemel ki mehmet çelebinin annesi devlet şah hatundur...

gel gelelim yıldırım beyazıtla evlenmelerine.. o zamanlar konyada hüküm süren karamanoğulları beyliği kendisini anadolu selçuklularının mirasçısı olarak görmekte ve tüm anadolu beyliklerine kafa tutmaktadır. hatta bunun için savaş açmakta ve başarılı da olmaktadır.. germiyanoğulları beyi süleyman şah ise bu gergin dönemde karamanoğullarına yem olmak istememekte, çareyi ise günden güne güçlenen osmanoğullarında görmektedir. ve osmanlının 3. padişahı murat hüdavendigarın oğlu beyazıt ile kızını evlendirmeyi uygun görür. bu teklifi osmanlıya sunar ve elbet kabul görür...

hz. mevlananın soyundan gelen devlet şah hatun özenle yetiştirilmiş, eğitilmiş, bilgi yönünden fazlasıyla zengin, veliaht doğurabilecek soylulukta, bir devlet yöneticisine layık bir gelin adayıdır..

devlet şah hatun 14, yıldırım beyazıt ise 18 yaşlarındayken bursada muhteşem bir düğünle evlenmişler.. evliliklerinden sonra da yıldırım beyazıt 11 yıl kütahyada sancak beyliği yapmış ve toplamda 25 yıl evli kalmışlar..

1402 ankara savaşında yıldırım beyazıt esir düştükten sonra 1414 te bursada vefat ettiği yazıyor devlet şah hatunun.. öldüğünde oğlu mehmet çelebi henüz tahta geçmediği için hiç valide sultan ünvanı almamış.

seneler evvel bir yerlerde okuduğum kadarıyla devlet şah hatun bir osmanlı sultanıyla evlenen son Tük kızıymış.. zira ankara savaşında osmanlı yenilince timur, yıldırım beyazıtın eşi olan bu hatunu askerlerin önünde, kötü bir vaziyette içki ikram ettirmiş.. bir Türk kızının böyle bir duruma düşmesi Türk kızının onuruna yakışmaz, bir daha hiç bir Türk kızı bu duruma düşmemelidir, Türk kızının şerefi korunmalıdır denilerek osmanlı padişahlarının Türk kızlarıyla evlenmeleri yasaklanmış.. hatta devlet şah hatun için hürrem sultana değin bir osmanlı padişahıyla resmi nikahlı olarak evlenen son kadındır da denir... hani osmanlı padişah eşlerinin hep yabancı olması eleştirilir ya, bu durum yabancı sultanları eşleri açıklıyordur belki de, kim bilir..

nasip...

selametle...